Meer over HSP

Kenmerken

Hoogsensitieve Personen...

• Voelen zich regelmatig overweldigd door de grote hoeveelheid indrukken in hun omgeving. Hierdoor raken ze overspoeld en verliezen ze overzicht.
• Hebben vaker moeite met plannen en het omgaan met tijd, ze hebben structuur en een vast ritme nodig.
• Hebben heftigere emoties en scherpe zintuigen die meer op- en waarnemen.
• Worden sneller moe bij veel informatie.
• Hebben meer verwerkingstijd nodig.
• Zijn vaker angstig, gespannen of onzeker, minder assertief en gaan competitie het liefst uit de weg. Harde straf en kritiek kunnen verpletterend zijn.
• Zijn zeer empathisch.
• Zijn gericht op sociale rechtvaardigheid.
• Zijn filosofisch ingesteld.

Voor- en nadelen

Hoogsensitiviteit kan een talent én een belemmering zijn. HSP zijn creatief, zorgzaam, kunnen zich goed inleven en hebben analytisch inzicht. Daarnaast kan het fijn zijn om dingen intens te beleven; als HSP gelukkig zijn voelen ze ook dit heel sterk. De grootste nadelen zijn dat ze snel overprikkeld raken en vaak last hebben van faalangst of een negatief zelfbeeld.

Geschiedenis

In 1997 introduceerde het Amerikaanse psychologenduo Art en Elaine Aron de term Sensory Processing Sensitivity, beter bekend als Hoogsensitieve Persoonlijkheid. In de wetenschappelijke literatuur omschreven ze het als een aangeboren persoonskenmerk. In eerste instantie bood de wetenschap weinig interesse in de ontdekking. Ondertussen wordt er meer onderzoek naar gedaan en groeit de aandacht. In 2021 stelde de Radboud Universiteit Corina Greven aan als eerste Nederlandse hoogleraar op gebied van hoogsensitiviteit.

Algemeen

Twintig procent van alle mensen is hoogsensitief, in Nederland komt dat neer op zo'n 3,5 miljoen HSP. Toch weet de meerderheid daarvan het niet van zichzelf, omdat mensen bijvoorbeeld nog nooit van het begrip hebben gehoord, of niet goed weten wat het inhoudt. Hoogsensitiviteit komt bij evenveel mannen als vrouwen voor. De meeste HSP zijn introvert (zo'n zeventig procent), maar er zijn ook extraverte HSP.

Hooggevoelig

Hoogsensitiviteit wordt ook wel hooggevoeligheid genoemd. Die laatste term richt zich volgens sommigen meer op overgevoeligheid en minder op prikkelverwerking, het wordt met name in België als apart begrip gezien. In Nederland worden ‘hooggevoelig’ en ‘hoogsensitief’ veelal door elkaar gebruikt.

HSP en diagnoses

HSP wordt nog wel eens verward met diagnoses die overeenkomsten vertonen. Zo zijn mensen met ADHD net als HSP vaak dagdromers en raken ze makkelijk afgeleid. Aandacht voor detail, diepgaande informatieverwerking en creativiteit komen ook bij hoogbegaafdheid voor. En ook mensen met ASS (autismespectrumstoornis) trekken zich graag terug in een rustige omgeving om op te laden.

Het verschil is dat ADHD en ASS stoornissen zijn, terwijl het bij hoogsensitiviteit om een persoonskenmerk gaat. Het gedrag doet zich – in tegenstelling tot HSP – altijd voor, niet alleen bij overprikkeling. Verder zijn er aanvullende kenmerken die mensen met de diagnoses wel vertonen, maar die niet gelden voor HSP. Hoogsensitiviteit kan wel in combinatie voorkomen met stoornissen. Zo kan iemand met AD(H)D of ASS óók hoogsensitief zijn. Veel hoogbegaafde mensen zijn ook hoogsensitief, maar lang niet elk hoogsensitief persoon is hoogbegaafd.

Meer weten?

Hoogsensitief.nl biedt wetenschappelijk onderbouwde blogs.
Op HSPcoachmaaike.nl lees je veel tips.